Author: Zaxos Fisentzides

Μετά τη σημερινή συνεδρίαση του Συμβουλίου του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, επιβεβαιώνονται οι ανησυχίες της ΣΕΚ, σε σχέση με τη νέα πρόταση του Υπουργού Εργασίας για την αναλογιστική αναπροσαρμογή του 12%.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, η ΣΕΚ έθεσε διευκρινιστικά ερωτήματα, για τα οποία ο αναλογιστής επιφυλάχτηκε να απαντήσει.

Ζητήθηκε, επίσης, να μελετηθεί η κατατεθειμένη πρόταση του κινήματος, η οποία βασίζεται σε μια διαφορετική φιλοσοφία από την προσέγγιση του Υπουργού Εργασίας και η οποία εδράζεται στη φιλοσοφία και στη λογική της αναλογικότητας.

Στόχος, η κάλυψη του συνόλου των επηρεαζόμενων (ιδιωτικού και δημόσιου τομέα), χωρίς αυτό να προϋποθέτει την όποια αρνητική επίδραση στο υφιστάμενο όριο συνταξιοδότησης και στη μακροχρόνια βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Υπενθυμίζεται πως η ΣΕΚ συνεχίζει να διαφωνεί έντονα ως προς το γεγονός πως:

1. Η πρόταση δεν καλύπτει το σύνολο των επηρεαζόμενων, αφήνοντας εκτός 7 στους 10 συνταξιούχους.
2. Η αφαίρεση των πιστώσεων δημιουργεί ανομοιόμορφα δεδομένα και διακρίσεις.
3. Η πρόταση δεν περιλαμβάνει τα επαγγέλματα για τα οποία ο υπουργός διατείνεται πως καλύπτονται και η οποία δεν ανταποκρίνεται στην προσδοκία της «στόχευσης».
4. Δημιουργούνται συνθήκες εμφανούς έμφυλης διάκρισης, καθώς δεν λαμβάνονται υπόψη οι πιστώσεις μητρότητας και τέκνων.

Καταληκτικά, η ΣΕΚ ζητά τη συνέχιση του διαλόγου, ευελπιστώντας στη συνολική διευθέτηση του θέματος, μακριά από τις όποιες επικοινωνιακές ή άλλες πρακτικές και στο πλαίσιο του θεσμοθετημένου κοινωνικού διαλόγου.

Μη ικανοποιημένη άφησε τη ΣEK η νέα πρόταση του Υπουργού Εργασίας για στοχευμένη ελάφρυνση της αναλογιστικής μείωσης (πέναλτι) του 12% για όσους συνταξιοδοτούνται πρόωρα στο 63ο έτος.
Η πρόταση προνοεί πως της ελάφρυνσης θα επωφελούνται μόνο όσοι εργαζόμενοι συνεισέφεραν στο ΤΚΑ και έχουν εξασφαλίσει 40,4 μονάδες στο βασικό μέρος.

Η ελάφρυνση αφορά, ουσιαστικά, μόνο το 29% των επηρεαζόμενων συνταξιούχων.
Σε δηλώσεις του, μετά το πέρας της συνάντησης, ο Γενικός Γραμματέας της ΣΕΚ, Ανδρέας Φ. Μάτσας ξεκαθάρισε πως η ρύθμιση πρέπει να είναι οριζόντια, καθώς η πρόταση αφήνει εκτός τη συντριπτική πλειοψηφία των επηρεαζόμενων συνταξιούχων.

«Υπάρχει μια σαφής πολιτική διάσταση το κόστος της οποίας δεν θα κληθεί να επωμιστεί το συνδικαλιστικό κίνημα» είπε.

«Δεν δεχόμαστε να δημιουργήσουμε συνταξιούχους διαφορετικών ταχυτήτων», τόνισε, επισημαίνοντας πως η ΣΕΚ πρότεινε εναλλακτικές επιλογές για επίλυση του ζητήματος, που έπρεπε να αξιολογηθούν και να κοστολογηθούν.

Την ίδια ώρα, ο Γενικός Γραμματέας διευκρίνισε πως η ΣΕΚ δεν πρόκειται να αποδεχτεί τη δημιουργία «αδικημένων και δικαιωμένων» συνταξιούχων.

Καταληκτικά, η ΣΕΚ ζήτησε συνέχιση του διαλόγου, την αξιολόγηση των εναλλακτικών επιλογών, στο πλαίσιο της συνολικής μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος, διαδικασία η οποία θα πρέπει να αρχίσει αμέσως και να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό.

Την ώρα που η κυβέρνηση γυρίζει την πλάτη στον θεσμοθετημένο κοινωνικό διάλογο όπως αυτός έχει οικοδομηθεί και εδραιωθεί για δεκαετίες στον τόπο μας, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος
Χριστοδουλίδης, καλωσόρισε για ακόμα μια φορά τις εργοδοτικές οργανώσεις στο προεδρικό μέγαρο με στόχο όπως δήλωσε ο ίδιος να θεσμοθετηθεί διάλογος με τους εργοδότες για ζητήματα που αφορούν την οικονομία. Δυστυχώς, από την ανάληψη της εξουσίας της παρούσας κυβέρνησης πριν από περίπου δεκαεπτά μήνες, οι ανησυχίες του συνδικαλιστικού κινήματος σε ότι αφορά την υποβάθμιση και αποδόμηση του κοινωνικού διαλόγου εντείνονται μέρα με τη ημέρα. Η δημόσια παραδοχή του προέδρου ενώπιον των εργοδοτικών οργανώσεων πως η κυβέρνηση θεωρεί τις οργανώσεις των εργοδοτών ως τους πιο στενούς συνεργάτες της κυβέρνησης, αφενός αποτελεί προσβολή προς το ίδιο το συνδικαλιστικό κίνημα και τους εργαζομένους και αφετέρου
καταδεικνύει τη μεροληπτική στάση της κυβέρνησης για το πως χειρίζεται σειρά σημαντικών εργασιακών ζητημάτων.

Τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας μετά τη συνάντηση της κυβέρνησης με τις εργοδοτικές
οργανώσεις σε ότι αφορά την μείωση των εργοδοτικών εισφορών στο Ταμείο Πλεονασμού και στο
Ταμείο Συνοχής δεν αποτελούν έκπληξη για τη ΣΕΚ καθώς η παρούσα κυβέρνηση έχει αποδείξει και
στο παρελθόν τη μεροληπτική της στάση έναντι των εργοδοτών (παράδειγμα η μονομερής απόφαση
για κατάργηση του ετήσιου εταιρικού τέλους των 350 ευρώ). Την ίδια ώρα η κυβέρνηση έχει υποβαθμίσει τον ρόλο του κοινωνικού διαλόγου για σειρά σημαντικών μεταρρυθμίσεων που χρειάζεται η κυπριακή οικονομία (π.χ πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση), με ορατό πλέον το ενδεχόμενο το κόστος της εφαρμογής του φόρου άνθρακα να επωμισθούν οι εργαζόμενοι, ενώ σε ότι αφορά την ανάγκη ολιστικής μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος
παρατηρείται καθυστέρηση στη συνέχιση του διαλόγου.

Η κυβέρνηση θα πρέπει να συνειδητοποιήσει πως οι εργαζόμενοι τα τελευταία δώδεκα έτη έχουν σηκώσει δυσανάλογο βάρος της οικονομικής ανάκαμψης της οικονομίας με απώλεια ωφελημάτων την ώρα που τα κέρδη των επιχειρήσεων παρουσιάζουν ραγδαία αύξηση.

Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου όπου από το 2012 μέχρι το 2023 οιαπολαβές των μισθωτών παρουσίασαν μείωση 7.2% ως προς το ΑΕΠ ενώ την ίδια ώρα τα κέρδη των επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 11% ως προς το ΑΕΠ.

Ως συνδικαλιστικό κίνημα δεν πρόκειται να αποδεχθούμε την αποδόμηση του κοινωνικού διαλόγου, πόσο μάλλον να συναινέσουμε σε μονομερείς αποφάσεις που εξυπηρετούν ξεκάθαρα τα συμφέροντα της εργοδοτικής πλευράς.

Η ΣΕΚ παραμένει προσηλωμένη στις θεσμοθετημένες διαδικασίεςν του κοινωνικού διαλόγου οι οποίες τυγχάνουν σεβασμού εδώ και δεκαετίες από όλες τις κυβερνήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Την ίδια ώρα η ΣΕΚ δεν πρόκειται να παραμείνει απλός θεατής στην υπόσκαψη του κοινωνικού διαλόγου αλλά θα δράσει με δυναμισμό για προάσπιση των συμφερόντων των εργαζομένων και της οικονομίας.

Τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας σε σχέση με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της
μελέτης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για την απόκλιση απολαβών μεταξύ του μισθολογίου δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, καταδεικνύουν για άλλη μια φορά την ανάγκη χάραξης πολιτικών με στόχο την ενίσχυση των μισθών και στον ιδιωτικό τομέα.

Η διαχρονική θέση της ΣΕΚ ήταν και παραμένει πως το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των εργαζομένων
του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα δεν θα προέλθει μέσα από τις αποκοπές των μισθών του δημοσίου
ώστε οι εργαζόμενοι του δημοσίου να φτάσουν τους μισθούς των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα
που είναι χαμηλότεροι αλλά μέσα από κινήσεις και πολιτικές οι οποίες θα ενισχύσουν τους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα για να φθάσουν τα επίπεδα του δημόσιου.

Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα του ΔΝΤ θα πρέπει να προβληματίσουν πρωτίστως την κυβέρνηση
η οποία θα πρέπει να σχεδιάσει, μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους στρατηγικές οι οποίες ενισχύουν
τους μισθούς των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα. Και αυτοί οι σχεδιασμοί είναι ξεκάθαροι για την ΣΕΚ και συνοψίζονται ως ακολούθως:

• Επέκταση των συλλογικών συμβάσεων στη βάση και της ευρωπαϊκής οδηγίας του 2022 ώστε να καλυφθεί τουλάχιστον το 80% των εργαζομένων. Είναι σαφές από επιστημονικές μελέτες πως η μεγαλύτερη κάλυψη των εργαζομένων μέσα από συλλογικές συμβάσεις ενισχύει τους μισθούς, μειώνει τις μισθολογικές ανισότητες αλλά και τον κίνδυνο φτώχειας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προωθήσει τη συγκεκριμένη οδηγία. Η κυβέρνηση θα πρέπει μέχρι τον ερχόμενο Οκτώβριο να καταθέσει σχέδιο δράσης. Δυστυχώς, μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει τίποτε ενώ ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο εφαρμογής της οδηγίας.
• Οι συστάσεις του ΔΝΤ κάνουν πλέον επιτακτική την ανάγκη για αμεση μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, ιδιαίτερα με την ένταξη σε αυτή τη μεταρρύθμιση και του δεύτερου πυλώνα που είναι τα Ταμεία Προνοίας με την καθολική συμμετοχή των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα. Σημειώνεται πως τα Ταμεία Προνοίας αποτελούν βασική συνιστώσα των
  συλλογικών συμβάσεων.
• Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των εργαζομένων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα δεν θα προέλθει μέσα από την κατάργηση της ΑΤΑ στο δημόσιο αλλά μέσα από την επέκταση του θεσμού που θα καλύπτει όλους τους εργαζομένους και του ιδιωτικού τομέα στη βάση συμπερίληψης τους στις συλλογικές συμβάσεις. Η ΑΤΑ είναι καθαρά μηχανισμός αποκατάστασης της απώλειας της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων λόγω ύπαρξης πληθωριστικών πιέσεων και η ΑΤΑ δεν ευθύνεται για τον πληθωρισμό. Άλλωστε, σε έκθεση του τον περασμένο Μάιο το ίδιο το ΔΝΤ υποστήριξε πως ο πληθωρισμός τα τελευταία έτη δεν ήταν αποτέλεσμα αυξήσεων στο εργατικό κόστος αλλά αποτέλεσμα της αύξησης των κερδών (οι επιχειρήσεις
  δηλαδή αύξησαν τις τιμές των προϊόντων μετακυλώντας το κόστος στους εργαζομένους/καταναλωτές αυξάνοντας έτσι και την κερδοφορία τους).