Author: Zaxos Fisentzides

Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις και υπομνήματα της ΣΕΚ, όπως καθοριστούν ικανοποιητικά πρότυπα ανθρωπίνων συνθηκών διαβίωσης, (διαμονής και διατροφής), μέσω αυστηρού πλαισίου ελέγχου και εφαρμογής τους, όλα δείχνουν πως καμία βελτίωση δεν υπήρξε αλλά αντιθέτως τα πράγματα κινούνται προς εντελώς λανθασμένη κατεύθυνση με κάποιους εργοδότες να έχουν αποθρασυνθεί.

Ενδεικτική είναι η υπόθεση που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας σε σχέση με εργασιακή εκμετάλλευση επτά αλλοδαπών σε κτηνοτροφική μονάδα της επαρχίας Λευκωσίας, κάτι ασφαλώς που δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει στον τόπο μας αφού και στο παρελθόν έχουν γίνει καταγγελίες για παρόμοιας φύσεως αδικήματα.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Αστυνομίας τα θύματα φέρονται να έκαναν αναφορά για ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης, υπερβολικές εξαντλητικές ώρες εργασίας, μη καταβολή αποζημίωσης για τις υπερωρίες τους, μη παραχώρηση ημεραργίας και παρακράτηση των προσωπικών τους εγγράφων από τον εργοδότη. Η διερεύνηση της υπόθεσης σύμφωνα με την Αστυνομία, άρχισε τον περασμένο Οκτώβριο του 2023 μετά από αξιολόγηση πληροφορίας από το Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων. Όπως αναφέρει η Αστυνομία σε ανακοίνωση της από τις αρχικές εξετάσεις εντοπίσθηκαν ενδείξεις θυματοποίησης των αλλοδαπών οι οποίοι με τη συνδρομή των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας μεταφέρθηκαν σε ασφαλή χώρο.

Οι πιο πάνω παραβιάσεις δείχνουν και το μέγεθος του προβλήματος που επικρατεί σε κάποιους χώρους εργασίας, ιδιαίτερα σε τομείς όπου απασχολούνται εργαζόμενοι από Τρίτες χώρες. Η ΣΕΚ έχει θέσει το ζήτημα του καθορισμού ικανοποιητικών προτύπων για ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, τόσο για διαμονή όσο και για διατροφή, στις τεχνικές επιτροπές για τη Στρατηγική Απασχόλησης εργαζομένων από Τρίτες χώρες, σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στο Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα. Ωστόσο, δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση από τα αρμόδια σώματα και ως εκ τούτου καμία πρόοδος, ενώ την ίδια ώρα η Κύπρος κινδυνεύει να μείνει ξανά διεθνώς εκτεθειμένη.

Η καθυστέρηση

Στο μεταξύ καθυστερεί ο διάλογος για καθορισμό και ρύθμιση των προνοιών που συνθέτουν τη Στρατηγική Απασχόλησης. Στις ρυθμίσεις θα πρέπει να υπάρχουν σαφείς προϋποθέσεις και διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων και παραχώρησης αδειών.

Η ΣΕΚ κρούει για ακόμη μια φορά τον κώδωνα κινδύνου σε σχέση με τις εκκρεμότητες που υπάρχουν και ότι σύντομα ξεκινά η τουριστική περίοδος, θέτοντας το υπουργείο Εργασίας προ των ευθυνών του. Σε διαφορετική περίπτωση που δεν υπάρξει κατάληξη θα επιβεβαιωθεί η ανησυχία μας ότι η κωλυσιεργία που παρατηρείται είναι σκόπιμη.

Τις τελευταίες μέρες επανήλθε στην πρώτη γραμμή της καθημερινής επικαιρότητας το θέμα που αφορά το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ) και τις μελλοντικές προοπτικές του.

Πρόκειται για ένα κορυφαίο ζήτημα, το οποίο απασχολεί σε διαρκή βάση τη ΣΕΚ, αφού το παρόν και το μέλλον του ΤΚΑ αλλά και η ευρωστία του αφορούν το σύνολο του λαού. Το ΤΚΑ είναι συνώνυμο με τις συντάξεις που απολαμβάνουν οι Συνταξιούχοι αλλά και με άλλου είδους ωφελήματα που αφορούν τους εργαζόμενους οι οποίοι σήμερα καταβάλλουν στο ΤΚΑ εισφορά 8.8% επί
της μισθοδοσίας τους.

Το ΤΚΑ ως προς τα επόμενα πολλά χρόνια της ζωής του πρέπει να τύχει ποιοτικής και αποτελεσματικής διαχείρισης στα πλαίσια μιας συνολικής μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος που πρέπει να γίνει με δομημένο κοινωνικό διάλογο και μέσα σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα που δεν θα ξεπερνά το τέλος του 2025.

Ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος των όσων συζητούνται αυτή την εποχή, είτε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας είτε οπουδήποτε αλλού, είναι η δημιουργία πραγματικού αποθεματικού του ΤΚΑ με στόχο την καλύτερη απόδοση του κεφαλαίου του, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη το γεγονός ότι, για χρόνια η απόδοση ήταν μηδενική με ότι αυτό συνεπάγεται για το παρόν και το μέλλον του ιδίου του Ταμείου.

Σήμερα η κυβέρνηση δανείζεται τα λεφτά του ΤΚΑ και το χρέος, (που θεωρείται εσωτερικός δανεισμός), ανήλθε στα πέραν των 9 δισεκ. ευρώ από τα 7 δισεκ. ευρώ που ήταν το 2016. Αυτή η κατάσταση θα πρέπει να διαφοροποιηθεί προς όφελος του ΤΚΑ τόσο με τη δημιουργία πραγματικού αποθεματικού όσο και με τη διαμόρφωση μιας σωστής επενδυτικής πολιτικής που θα προστατεύει, θα ενισχύει και θα θωρακίζει, (ποιοτικά και ποσοτικά), τα συμφέροντα του Ταμείου και των χιλιάδων μελών του.

Όλα τα πιο πάνω αποτελούν για τη ΣΕΚ θέσεις αρχών με βάση και τις αποφάσεις των Παγκυπρίων Συνεδρίων ΣΕΚ και δεν τίθενται προς διαπραγμάτευση.

Σαφή μηνύματα προς κάθε κατεύθυνση ότι η ΣΕΚ δεν θα επιτρέψει αθέμιτες πρακτικές που θα οδηγούν σε απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, έστειλε ο γενικόςγραμματέας της ΣΕΚ, Ανδρέας Φ. Μάτσας, από το βήμα του 19ου Επαρχιακού Συνεδρίου της ΣΕΚ Πάφου, υποδεικνύοντας παράλληλα πως προτεραιότητα της ΣΕΚ αποτελεί η διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, η εύρυθμη και δίκαιη λειτουργία της αγοράς εργασίας και η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς.
Ι

διαίτερη έμφαση δόθηκε από τον γενικό γραμματέα σε ότι αφορά την επέκταση και εδραίωση των Συλλογικών Συμβάσεων, επαναλαμβάνοντας την πάγια θέση της ΣΕΚ ότι καμία δημόσια σύμβαση δεν θα πρέπει να παραχωρείται χωρίς την προϋπόθεση υιοθέτησης και εφαρμογής Συλλογικής Σύμβασης, συμπεριλαμβανομένων και των οργανισμών, όπου εμπλοκή έχει και το δημόσιο. Σε ότι αφορά το ζήτημα της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ) ο γγ της ΣΕΚ, τόνισε πως ο θεσμός της ΑΤΑ αποτελεί βασική συνιστώσα των Συλλογικών Συμβάσεων και των ποιοτικών θέσεων εργασίας.

Αναφέρθηκε επίσης σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες βρίσκονται στο προσκήνιο. Για τη φορολογική μεταρρύθμιση, ο γενικός γραμματέας της ΣΕΚ, είπε πως θα πρέπει να δοθούν αντισταθμιστικά μέτρα ώστεη πράσινη μετάβαση να είναι όσο γίνεται πιο ομαλή, να μειώνει τη φορολογία στην απασχόληση και να αυξάνει τη φορολογική επιβάρυνση στη ρύπανση, να λαμβάνει
υπόψη τη σύνθεση της οικογένειας, να αποτρέπει την ενεργειακή φτώχεια η οποία επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες και να είναι δημοσιονομικά ουδέτερη.

Σε σχέση με τη μεταρρύθμιση του Συνταξιοδοτικού Συστήματος, ο κ. Μάτσας , ανέφερε πως θα πρέπει η μεταρρύθμιση να είναι κοινωνικά δίκαιη με στόχο κανένας συνταξιούχος να μην βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας. Εξήγησε δε πως θα πρέπει να συμπεριληφθεί στον διάλογο της μεταρρύθμισης του Συνταξιοδοτικού και ο δεύτερος πυλώνας που αφορά τα Ταμεία Προνοίας. Σε ότι αφορά την αναλογιστική μείωση του 12% στις συντάξεις σε όσους αφυπηρετούν στο 63ο έτος της ηλικίας τους, αντί στο 65ο έτος, επανέλαβε τη θέση της ΣΕΚ για σταδιακή μείωση του 12%, με καθορισμό συγκεκριμένου ορίου πλήρους απάλειψης.

Σε σχέση με το φλέγον ζήτημα της Στρατηγικής Απασχόλησης Εργαζομένων από Τρίτες Χώρες, τόνισε μεταξύάλλων την ανάγκη οριοθέτησης των αναγκών ανά κλάδο, ανά τομέα και ανά ειδικότητα.

Επανέλαβε ότι η ΣΕΚ δεν είναι εναντίον της πλήρωσης θέσεων εργασίας από εργαζομένους Τρίτων χωρών, νοουμένου ότι αυτές οι θέσεις τεκμηριωμένα δεν μπορούν να καλυφθούν είτε από εγχώριο είτε από κοινοτικό εργατικό δυναμικό.

Η απασχόληση εργαζομένων από Τρίτες Χώρες στην κυπριακή οικονομία δεν είναι μόνο θέμα αριθμητικό. Είναι θέμα που αφορά και πολλούς άλλους παράγοντες, όπως είναι π.χ. η κατάρτιση, οι δεξιότητες, οι γνώσεις και οι εμπειρίες που διαθέτουν όσοι εντάσσονται στην κυπριακή αγορά εργασίας. Όλα αυτά σε μεγάλο βαθμό έχουν σχέση τόσο με την εθνική παραγωγικότητα όσο και με την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών που φθάνουν στον καταναλωτή.

Η μέχρι σήμερα πολυετής εμπειρία έδειξε και απέδειξε πως, η αλόγιστη απασχόληση ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού από Τρίτες Χώρες συνέβαλε σημαντικά στη μείωση της παραγωγικότητας κυρίως στον ξενοδοχειακό τομέα και αυτό το στοιχείο πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη αυτήν την εποχή που το συγκεκριμένο θέμα συζητείται στο υπουργείο Εργασίας.

Σε μια άλλη διάσταση, εξίσου σοβαρή, το ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό, είναι ιδιαίτερα επιρρεπές σε εργατικά ατυχήματα, γι’ αυτό πριν την ένταξη τους στην αγορά θα πρέπει να εκπαιδεύονται σε θέματα ασφάλειας και υγείας. Η εκπαίδευση αυτή πρέπει να είναι υποχρεωτική και η ευθύνη υλοποίησης της να ανήκει στους εργοδότες, ενώ ο έλεγχος της ποιότητας της κατάρτισης πρέπει να ανήκει στην κυβέρνηση, η οποία έχει και την ευθύνη της παραχώρησης των αδειών απασχόλησης εργαζομένων από Τρίτες Χώρες.

Μέχρι σήμερα, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, εισάγονται και εντάσσονται στην κυπριακή αγορά εργασίας, λογής – λογής εργαζόμενοι και ότι προκύψει, προέκυψε. Και αυτό είναι και λάθος
και επικίνδυνο.

Αυτό πρέπει να αποτελεί οριστικά παρελθόν, αν θέλουμε πέραν της αριθμητικής διάστασης
και ποσότητας να έχουμε και ποιότητα στα όσα παράγουμε και στα όσα προσφέρουμε στην κοινωνία και στους καταναλωτές, δημιουργώντας παράλληλα, συνθήκες ομαλής, αξιοπρεπούς και ποιοτικής αγοράς εργασίας.

Δυστυχώς εδώ και ένα χρόνο η κυβέρνηση προχωρεί χωρίς καμία διαβούλευση παρακάμπτοντας τον κοινωνικό διάλογο, στην παραχώρηση αδειών απασχόλησης εργατών από τρίτες χώρες, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι θέσεις των Συνδικαλιστικών Οργανώσεων, όπως αυτές έχουν κατατεθεί στο Υπουργείο Εργασίας, τόσο στο πλαίσιο του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος (ΕΣΣ), όσο και στην τεχνική επιτροπή που συστάθηκε για το σκοπό αυτό και έχει καταλήξει σε αδιέξοδο. Η ανησυχία μας αυτή έχει μεγαλώσει αφού κατά την πρόσφατη δημοσιογραφική διάσκεψη του ο ΠτΔ προχώρησε σε εξαγγελίες αποφάσεων για το θέμα χωρίς καμία αναφορά στην ανάγκη εφαρμογής Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.

Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις αναγνωρίζουν την ανάγκη που δημιουργείται από την έλλειψη διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας και δεν διαφωνούν στην παραχώρηση αδειών εκεί και όπου αποδεδειγμένα τεκμηριώνεται η ανάγκη με βάση τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς, μέσα από μία δομημένη διαδικασία που θα λαμβάνει υπόψη όλους τους παράγοντες.
Απαίτηση των συνδικαλιστικών οργανώσεων είναι όπως οι άδειες απασχόλησης αλλοδαπών παραχωρούνται μόνο στους τομείς και στα επαγγέλματα που κρίνεται ότι δεν υπάρχει διαθέσιμο ντόπιο εργατικό δυναμικό, αλλά και ότι έχουν εξαντληθεί όλα τα περιθώρια για προσέλκυση και κοινοτικών εργαζομένων, στοιχείο που διαφαίνεται τα τελευταία χρόνια ότι έχει εγκαταλειφθεί σκόπιμα, μέσα από μία προσπάθεια που στοχεύει στην εργοδότηση πολύ φθηνού και ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού, σε βάρος των υπολοίπων εργαζομένων και δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων.

Παράλληλα αναδεικνύεται το γεγονός πως, με την ανεξέλεγκτη απασχόληση φθηνού ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού οι επιχειρήσεις δεν επιδεικνύουν καθόλου ενδιαφέρον στην υιοθέτηση μέτρων που να οδηγούν στην αύξηση της παραγωγικότητας.
Επιπρόσθετα σημαντικό και κρίσιμο ζήτημα για τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, είναι η εφαρμογή των Συλλογικών Συμβάσεων (ιδιαίτερα των κλαδικών) για όλους τους εργαζόμενους εκεί και όπου παραχωρούνται άδειες απασχόλησης, όπως επίσης και της επαναλειτουργίας των τεχνικών επιτροπών αξιολόγησης των αιτήσεων, πρακτική που εφαρμοζόταν στο πολύ πρόσφατο παρελθόν και είχε θετικά αποτελέσματα.

Παράλληλα οι οργανώσεις απαιτούν τον καθορισμό πρότυπων κριτηρίων και τη ρύθμιση ποιοτικά ικανοποιητικών συνθηκών διαβίωσης για τους εργαζόμενους από τρίτες χώρες για να αποφεύγονται φαινόμενα ανθρώπινης εκμετάλλευσης που προσβάλλουν διεθνώς τη χώρα μας.

Τέλος οι συνδικαλιστικές οργανώσεις απαιτούν την άμεση σύγκλιση του ΕΣΣ, για συζήτηση και κατάληξη στο θέμα αυτό, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι τα χρονικά περιθώρια στενεύουν ιδιαίτερα στους δύο μεγάλους κλάδους της οικονομίας (ξενοδοχεία και οικοδομές) και δεν θα φέρουν την ευθύνη εάν οδηγηθούμε σε εργασιακή αναταραχή κατά την κρίσιμη περίοδο που ξεκινά σε λίγους μήνες.

Την έντονη ανησυχία και αντίδραση τους θα εκφράσουν από κοινού οι συνδικαλιστικές οργανώσεις ΣΕΚ,ΠΕΟ,ΔΕΟΚ σε κοινή δημοσιογραφική διάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί αύριο Πέμπτη στις 10 π.μ στο οίκημα της ΣΕΚ στον Στρόβολο, όσον αφορά τη διαδικασία αδειοδότησης εργαζομένων από Tρίτες χώρες και την παράκαμψη από μέρους της Κυβέρνησης του Κοινωνικού Διαλόγου, που τείνει να οδηγήσει σε επικίνδυνες ατραπούς.

Δυστυχώς τον τελευταίο χρόνο χωρίς καμιά διαβούλευση η Κυβέρνηση παραχωρεί άδειες απασχόλησης ξένων εργατών χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ανησυχίες των συντεχνιών για τους κινδύνους που ελλοχεύουν για σοβαρή απορρύθμιση της αγοράς εργασίας.

Όπως τέθηκε κατεπανάληψη τόσο η ΣΕΚ όσο και οι άλλες συνδικαλιστικές οργανώσεις δεν διαφωνούν με την παραχώρηση αδειών, εκεί που τεκμηριωμένα αποδεικνύεται η ανάγκη στη βάση των πραγματικών ελλείψεων της αγοράς εργασίας και νοουμένου ότι έχουν εξαντληθεί όλα τα περιθώρια για εργοδότηση διαθέσιμουν τόπιου δυναμικού και προσέλκυσης κοινοτικών εργαζομένων, στοιχείο που όπως διαφαίνεται τα τελευταία χρόνια ότι έχει στοχευμένα εγκαταλειφθεί.

Επειδή τα χρονικά περιθώρια, ειδικότερα στους δύο μεγάλους κλάδους της οικονομίας (ξενοδοχεία και οικοδομές), στενεύουν η ΣΕΚ ζητά αμέσως τη σύγκληση του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος , για συζήτηση και κατάληξη στο σοβαρό αυτό ζήτημα προτού οδηγηθούμε σε εργασιακή αναταραχή τους επόμενους λίγους μήνες.